Elke organisatie kan innoveren. Maar waarom is het in de praktijk dan vaak zo lastig? De Corona crisis heeft dit meer dan eens duidelijk gemaakt. Sommige bedrijven waren in staat om snel in te spelen op de veranderende wereld, terwijl het anderen niet lukte om in beweging te komen. Dit artikel legt uit waarom verandering lastig is en geeft tips die innovatie en verandering (weer) leuk maken!

De cijfers

Het eerste half jaar van 2020 gingen er 5% meer bedrijven failliet dan in 2019. Ook stopten er dit jaar meer ondernemingen: maar liefs 25% meer dan in 2019. Vooral ZZP’ers hadden het zwaar en besloten om met hun business te stoppen. In de sectoren ICT en media, zakelijke diensten, industrie en cultuur en sport en recreatie vielen de meeste klappen. Als we de voorspellingen moeten geloven is het einde nog niet in zicht: de verwachting is dat er dit jaar 4500 bedrijven failliet gaan (40% meer dan in 2019) en dat de grote klap komt in 2021. Er is ook een andere kant: bedrijven die juist floreren tijdens de Corona crisis. Sommige omdat de behoeftes veranderden (want nu thuis moesten blijven gingen we massaal klussen en bbq-en), of omdat bedrijven in staat waren om hun producten- of dienstenpakket snel aan te passen aan het nieuwe normaal en de 1,5 meter samenleving.

Nieuwe initiatieven en kansen

Nu mensen niet meer naar ziekenhuizen en opticiens konden voor oogmetingen, was er ruimte voor Easee om in het gat te stappen. Een app met een online oogmeetdienst van de startup Yves Prevoo. Ook de verkoop van zeep ging door het dak. Seepje, een duurzame start-up, zag het aantal verkopen vertienvoudigen. Bezorgdiensten (zoals Picnic en Crisp) hadden het nog nooit zo druk, restaurants gingen thuisbezorgen, chatdiensten konden het aantal gebruikers niet aan. De een zijn dood is de ander zijn brood, ging in Corona tijd letterlijk op. Want omdat we toch niet meer in de auto naar ons werk hoefden, kochten we een (elektrische) fiets. Omdat we niet meer naar het restaurant konden gaven we meer geld uit aan lekker eten thuis. Omdat we geen dagjes weg konden, bezochten we virtuele concerten of exposities. Er ontstonden nieuwe bedrijven die inspelen op dit nieuwe normaal en fashionable mondkapjes maken of drive-in concepten toepassen in hun bestaande winkelformule. Ook ontstonden er mooie samenwerkingen. Toen Squla de enorme toename in gebruikers niet meer aan kon stond Amazon op en regelde IT-ers en servercapaciteit. Philips stelde babyfoons beschikbaar om de communicatie in ziekenhuis makkelijker te maken.

Lineaire denkpatronen, innovatie en het onderbewustzijn

Genoeg voorbeelden dus waarbij het wel lukt om te veranderen. Toch is veranderen vaak lastig voor mensen. Daar kunnen we niets aan doen: we zijn van nature namelijk geprogrammeerd om lineaire denkpatronen te zien. Verandering is een hoop dingen, maar geen lineair patroon. Zeker niet in tijden van crisis. Zelfs als er geen patronen zien, proberen onze hersenen patronen te ontdekken. Onze hersenen bestaan uit meerdere delen: het reptielenbrein, het limbisch brein (ook wel menselijk brein genoemd) en de neocortex. Om te begrijpen waarom wij mensen vaak zoveel moeite hebben met innovatie, is het handig om te snappen hoe onze hersenen werken. Het reptielenbrein is het oudste deel van ons brein en regelt bijvoorbeeld onze ademhaling en hartslag. In dit deel zit ons overlevingsinstinct: het deel van ons dat ervoor zorgt dat we voortbestaan en instinctief weten wanneer we b.v. moeten vluchten. Dit deel van het brein denkt niet, maar doet. Het reageert primair op allerlei prikkels van buitenaf. Iets wat we niet kennen en wat als bedreigend ervaren wordt: vluchten! Het limbisch brein daarentegen is het deel van onze herenenen waar onze emoties zitten. Het is een deel van de hersenen dat zich ontwikkelt: door ervaringen leert het limbisch brein dat we dingen moeten herhalen (omdat ze leuk zijn) of moeten vermijden (omdat ze dat juist niet zijn). Omdat dit deel van de hersenen gestuurd wordt door onze emoties, zorgt het ook voor impulsieve acties. Het derde deel van onze hersenen, de neocortex, bevat het echte lerend vermogen. Denk aan taal, kennis, probleemoplossend vermogen, creativiteit etc. Ook onze normen en waarden zitten hier. 

Het onderbewustzijn beïnvloeden

In tijden van verandering treed het reptielenbrein (ons onderbewustzijn) vaak op de voorgrond. Het is nieuw, eng, iets wat we niet kennen: dan reageren we instinctief en slaan we – uit zelfbehoud – op de vlucht. Terwijl verandering helemaal niet eng hoeft te zijn! Daarom is het fijn om te weten dat je dit deel van je hersenen kunt stimuleren om oude patronen los te laten en daardoor andere keuzes te maken. Onderstaande tips creëren betrokkenheid en zorgen ervoor dat verandering en innovatie weer leuk worden.

1. Het reptielenbrein is gericht op zelfbehoud. Als je wilt dat mensen meegaan met een verandering of innovatie is het dan ook belangrijk om je in communicatie te richten op dat wat deze verandering concreet gaat betekenen. Leef je in. Toon empathie. Creëer vertrouwen. Leg verandering vooral niet zomaar op. Als je onthoudt dat mensen best wel willen veranderen, maar niet zomaar verandert willen worden verandert alles. 
2. Mensen zijn visueel ingesteld. Plaatjes helpen om je hersenen bepaalde dingen eerder en makkelijker te laten begrijpen. Ga dus geen uren praten over verandering, maar laat voorbeelden zien en creëer visueel materiaal dat de innovatie illustreert. Denk aan inspirerende voorbeelden, mooie visuals of goede sprekers.
3. Wat is het resultaat van innovatie? Onze hersenen vinden het fijn om te weten wat er na een verandering komt. Denk maar eens aan alle voor en na foto’s van mensen die in de sportschool staan en make-up tutorials. Dat soort content maakt meteen duidelijk voor onze hersenen: als ik dit doe dan krijg ik dat. Als je mensen mee wilt nemen in verandering is het belangrijk om het hele plaatje te schetsen: nu doen we het zo, maar dit is hoe we gaan doen.
4. We leren door ervaringen. Want iemand kan nog zo vaak zeggen dat het wel/niet handig is om iets te doen, je gaat het pas onthouden als je het zelf ervaren hebt. Denk maar aan de mooie quote van Benjamin Franklin: ‘Tell me and I forget, teach me and I may remember, involve me and I learn.’ Hierbij geldt ook dat je vooral de dingen onthoudt waarmee je start en waarmee je eindigt, dus zorg er altijd voor dat deze gedenkwaardig zijn als je met innovatie aan de slag gaat. Maak impact en betrek mensen inhoudelijk bij verandering. 

Innovatie in de praktijk

Een goede manier om dit in de praktijk toe te passen is het organiseren van een innovatieworkshop. Een inspirerende en impactvolle dag waarbij mensen zelf aan de slag gaan met innovatie. Je legt ze niets op, ze creëren zelf. Ze denken na over de impact van innovatie en het resultaat. Op deze manier creëer je draagvlak, betrokkenheid, begrip en ambassadeurs voor verandering: mensen die willen in plaats van moeten. 

Meer informatie over de innovatieworkshop vind je hier: www.strategyconnectors.nl/workshops/innovation.

Meteen bestellen? Kan hier: www.strategyconnectors.nl/bestellen. En als je eerst even wilt sparren over hoe je dit het beste binnen jouw organisatie kunt toepassen, neem dan contact op via info@strategyconnectors.nl of 085-4004985. 

Bronvermelding:

• https://www.businessinsider.nl/bedrijven-failliet-corona-juni-2020/ 
• https://www.sprout.nl/artikel/coronavirus/deze-bedrijven-doen-het-coronatijd-juist-goed
• https://www.mt.nl/strategie-2/reptielenbrein-macht-maken/540183
• https://imu.nl/neuromarketing/reptielenbrein-onderbewustzijn-beinvloeden/
• https://holistik.nl/reptielenbrein/

Photo by Kelly Sikkema on Unsplash